SELEUKOS I Nikator (“Galip”), Büyük İskender’in Makedon komutanıdır. İskender’in ölümünden sonra başlayan Diadoki Savaşları’nda , Seleukos hanedanını ve Seleukos İmparatorluğu’nu kuran kişidir. Makedonyalı general (Europos İ.O. 355’e doğru Lysimakheia yakınında 280), Babylonia satrapı (321-316 ve 312-305) ve Selefkiler hanedanının kurucu kralı (305’e doğr.-280). İskender’in komutanıydı. Baktria hanedanından birinin kızı olan Apa- ma’yla evlendi (325), hetaireia süvarilerine komuta etti, ama İskender’in ölümünden sonra hiçbir yer elde edemedi (Ba- bil’in paylaşımı, 323). Bununla birlikte, Mısır seferi (321 yazı) sırasında yardım ettiği Perdikkas’ın öldürülmesi olayından sonra Babil satraplığını aldı (Triparadisos’ un paylaşımı, 321). 317’de Kardialı Eumenes’e Suriye’den Susiane’ye ve Babylonia üzerinden İran’a gitmesine izin verdi, ama Eumenes’in yenilmesinden (316) ve Anti- gonos Monophthalmos tarafından idam edilmesinden sonra, kudretinden endişelendiği Antigonos Seleukos l’in elinden Babylonia’yı aldı.
Selukos, ona karşı Kas- sandros, Lysimakhos ve yanına sığındığı Ptolemaios’la ittifak kurdu ve Antigonos’a bir ültimatom gönderdi. Kıbrıs’ta üslenen yüz gemilik donanmasıyla yaptığı birkaç başarısız deniz harekâtından sonra Ptolemaios’un, Antigonos Monophthalmos’ un oğlu Poliorketes karşısında zafer kazanmasına yardımcı oldu (Gaza, 312). Seleukos, Babylonia’yı aldı, Susiane ve Me- dia’ya boyun eğdirdi (312), Demetrios’un bir saldınsını püskürttü ve kesin olarak Babil’e döndü, ama 311 barışı’nda, Antigonos Monophthalmos’a buraya sahip olduğunu kabul ettiremedi. Demetrios’un ve Antigonos’un generallerinin saldınlarını püskürttü (310-308). İskender’i taklit ederek Hindistan’a kadar bir sefer düzenledi, ama Pencab’ı, Arakhosia’nın bir bölümünü ve Gedrosia’yı, Maurya Çandra- gupta’ya bıraktı.
Daha sonra Iran ve Baktria’ya boyun eğdirdi. 305’te kendini kral ilan etti. Kassandros ve Lysimakhos’un müttefiki olan Seleukos I, Antigonos Monophthalmos’a karşı zafer kazanılmasına yardımcı oldu (301). İyiliğini gördüğü Ptolemaios l’le Koile Syria üzerine çekişmekten vazgeçen Seleukos, sadece Yukarı Suriye’yi işgal etmekle yetindi ve başkentini biraz kuzeye, Antiokheia’da (Antakya) kurdu; böylece bir deniz ayağına sahip oldu, ama Doğu’dan çok uzaklaştığı için krallığının dengesini bozdu.
O tarihte Ptolemaios’la Kassandros’un müttefiki olan Lysimakhos arasında bir yakınlaşma meydana gelince Seleukos, De- metrios’la geçici olarak uzlaştı, ama mücadele çok geçmeden yeniden başladı. Eski müttefiklerine kavuşan Seleukos Ki- likia’yı ilhak etti (289-288). Bir süre sonra- Demetrios, Kilikia’yı geri aldı, ama teslim olmak zorunda kaldı (285) ve Seleukos tarafından kapatıldığı bir şatoda 282’de öldü. Diğer yandan, oğlu Agathokles’in öldürülmesinden sonra Lysimakhos’un içine düştüğü hanedan karışıklıklarından yararlanan Seleukos, Agathokles’in intikamcısı olarak ortaya çıktı. Aralarında Bergama’nın da bulunduğu bazı kent valilerinin desteğinden emin olan ve Lysimakhos’ un hâzinesini (1 000 talanton) koruyan Philetairos, Toroslar’ı aşarak Küçük Asya’ ya girdi.
Kyropedion’da Lysimakhos’u yendi ve öldürdü (281), ama Küçük Asya’ nın kuzeyini ele geçiremedi. İskender’in birleşik imparatorluğunu kendi adına kurmak üzereydi; hatta Trakya ve Makedonya’yı işgal etmek amacıyla Boğazlar’ı bile aştı, ama öldürüldü. Antiokhos I tarafından Zeus “Nikator” adıyla tanrılaştırılan Seleukos I, diadokhos’ların sonuncusudur. Onunla birlikte İskender’in imparatorluğunu tek bir hükümdarın elinde toplama umudu da bütünüyle ortadan kalktı; ama bu imparatorluğun coğrafi temellerini attı ve güçlü Selefki devletinin yapısını belirledi.
