RÖPORTAJ a. (fr. reportage). 1. Bir gazetecinin olay yerinde saptadığı, resim ya da filmle belgelediği haberler bütünü. —2. Bir radyo ya da televizyon programının, stüdyo dışında gerçekleştirilen ve halka güncel olaylar, insan etkinlikleri ya da doğa olayları hakkında bilgi vermeyi amaçlayan, ilgili kişilerin görüşlerinin de yer aldığı bölümü. —3. Yayımlamak amacıyla bir kimseyle eylemleri, düşünceleri, tasarıları üzerine yapılan karşılıklı görüşme; mülakat: Bir sinemacıyla röportaj yapmak. Kendisiyle röportaj yapılmasını kabul etmek. Bir röportajı yayımlamak. —ANSİKL Ed. Türk edebiyatında türün ilk örneği Ruşen Eşref Ünaydın’ın Diyorlar ki (1918) kitabında derlediği edebiyat röportajlarıdır. Bu yapıtın açtığı yolu Hikmet Feridun Es’in Bugün de diyorlar ki (1932), Mustafa Baydar’ın Edebiyatçılarımız ne diyorlar (1960), Gavsi Ozansoy’un 40 yıl sonra diyorlar ki (1962), Yaşar Nabi Na- yır’ın Edebiyatçılarımız konuşuyor (1976), Kemal Özer’in Sanatçılarla konuşmalar (1979), Zeynep Oral’ın Konuşa konuşa (1983) gibi yapıtları izledi. Konusu edebiyat-sanat adamları olan bu tür röportajların yanı sıra, Sait Faik Abasıyanık (Mahkeme kapısı, 1956), Yaşar Kemal (Çukurova yana yana, 1955; Peri bacaları, 1957 vb.), Fikret Otyam (Ha bu diyar, 1959; Doğudan gezi notları, 1960 vb.) gibi yazarann yurt gerçeklerine, güncel sorunlara tanıklık ederken bir edebiyatçının kaleminden çıktığı da belli olan çalışmaları yer alır. Gazete yazısı olarak röportaj, yaşamın türlü alanlarını kapsar; toplumun bütün kesimlerinin görüşlerini yansıtır. Bu türü etkinlikleriyle zenginleştirenler arasında Yılmaz Çetiner (İnanç sömürücüleri, Nurcular arasında bir ay, 1966; Bilinmeyen Arnavutluk, 1955 vb), Celalettin Çetin (Bir gazetecinin not defterinden, 1980), Emin Çölaşan (Sor bakalım, 1988 vb.) gibi gazeteci-yazarlar sayılabilir. Yazılı röportajın yanı sıra televizyon röportajları (Hıfzı Topuz, Konuklar geçiyor, 1975; Jülide Gülizar, iyi akşamlar sayın dinleyiciler, 1982 vb.) genişleyen kitle iletişiminin daha serbest ve zengin olanaklarını sergiler.
RÖPORTAJCI a. Röportaj yapan kimse; röportaj yapmakla görevli muhabir.
RÖPORTAJCILIK a. Röportajcının işi.