SELEFİYE Dinsel dogmaları yorum ve saptırma yapmaksızın olduğu gibi kabul eden kelam ve akaid mezhebi. (. SELEF MEZHEBİ.)
ANSİKLOPEDİ:. Ehl-i sünnet-i hassa (ehl-i sünnetin özel kesimi) diye de tanınan selefiye, Hz. Muhammet ve sahabenin inanç konularında benimseyip açıkladıklarını hiçbir değişikliğe uğratıp yorumlamadan kabul ederek müteşabih (anlamı kapalı) dogmalann anlamları üzerinde tartışmaktan kaçınan ve tartışanları da şiddetle eleştiren tutucu bir mezheptir. Tabiîn mezhep imamları, büyük fıkıhçı (fakih) ve hadisçiler (muhaddisler) selefiler içinde gösterilir. X. yy.’da Eş’ari ve Matüridi’nin bilimsel çalışma ve çabalarıyla, ehl-i sünnet kelam bilimi kuruluncaya kadar tüm ehl-i sünnet bilginleri selefıye içinde yer almışlardır.
Mutezile mezhebinin akaid konusundaki akılcı görüşlerine karşı çıkan selefiye bilginlerinin görüşleri şu ilkelere dayanır:
1.takdis: Tann’yı yüceliğine ve yetkinliğine yaraşmayan nitelendirmelerden ırak tutmak (tenzih etmek);
2. takdim: Tann’nın ad ve sıfatlarını Kuran ve hadislerde geçtiği biçimiyle, aynen benimseyerek bunlar hakkında herhangi bir yorumdan kaçınmak;
3. acz :insanın Kuran ve hadislerdeki müteşabih (kapalı) anlatımları anlama ve yorumlamadaki yetersizliğini benimsemek;
4. sükût, imsak ve kef: müteşabih dogmaları açıklamak amacıyla zihin yormaktan, soru sormaktan ya da başkalarıyla tartışmaya girmekten kaçınmak;
5. marifet ehlini teslim: kapalı dogmalar hakkında Hz. Peygamber, sahabe ve öteki yetkililerin açıklamalarını olduğu gibi benimsemek.
Selefiye akidesini X. yy.’dan sonra özellikle hanbelilik mezhebine bağlı otan din bilginleri savundular. Dinsel konularda İslam dininin ilk dönemlerindeki inanç biçimini olduğu gibi sürdürmeyi amaçlayan selefiye, özellikle geniş halk tabakalarının inançları açısından en anlaşılır ve sağlıklı yol olarak görülmüştür. Ancak, zamanla İslam dünyasında gelişen ve çeşitlenen bilimsel ve felsefi akımlar, kelam bilginlerini selefiye mezhebinden uzaklaşmaya ve yeni durumlar karşısında yeni çözümler aramaya zorlamıştır. Bununla birlikte, selefiye mezhebi bilginleri, yine de ehl-i sünnet kelamcılarından büyük bir saygı görmüşlerdir. Selefiyeye en yoğun eleştiriler, daha çok, mutezile inancını savunanlardan gelmiştir.
